CMENTARZ PARAFIALNY

Pierwszy cmentarz parafialny w Wojciechowicach zajmował teren (ok. 30 arów) wokół kościoła. Pochówki na tym poświęconym terytorium trwały od ok. poł XIV w. do pierwszych lat XIX w.
Następnie na podstawie ogólnych zaleceń władz założony został na działce 2,4 ha nowy cmentarz, w niewielkiej odległości od kościoła, przy rozwidleniu dróg Wojciechowice- Mikułowice i Wojciechowice- Podgajcze - Ćmielów. Nekropolia ogrodzona jest murem kamiennym i podzielona jest na - rozdzielonymi alejkami - kwartały. Na cmentarzu zachowało się jeszcze sporo, dziś już zabytkowych, nagrobków kamiennych, zarówno wytworów z miejskich warsztatów kamieniarskich, jak i też prac samorodnych kamieniarzy i rzeźbiarzy ludowych z okolicznych miejscowości. Najstarsze nagrobki, utrzymane w stylu klasycystycznym, pochodzą z I poł. XIX w. postawione zostały na grobach okolicznych ziemian. Trafiają się też nagrobki neogotyckie, romantyczne, eklektyczne, a także rzeźby i formy architektoniczne przynależne do sztuki współczesnej. W kamiennej rzeźbie figuralnej dominuje tendencja naturalistyczna i realistyczna. Jedynie nielicznie zachowane rzeźby Ukrzyżowanego Chrystusa noszą w sobie cechy tradycyjnej sztuki ludowej (uproszczenia, rytmikę) i te artystycznie są najciekawsze. W tematyce dominują kompozycje maryjne i chrystologiczne. Najwięcej jest kamiennych krucyfiksów i wyobrażeń Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia. Cechy stylistyczne i materiał (wapień janikowski) wskazują, że najwięcej jest tu nagrobków pochodzących z ośrodka kamieniarskiego w Janikowie. Wśród najmłodszych rzeźb (z powojennego 50. lecia) można rozpoznać prace z warsztatów rodzin: Roleckich i Dąbrowskich z Janikowa. Wspomnieć też należy o pomnikach wykonanych z piaskowca (II poł. XIX w.) w ośrodku kamieniarskim w Kunowie.


Do najstarszych zachowanych należy klasycystyczny nagrobek (z 1827 r.) w kształcie smukłej piramidy postawiony na mogile dziedziców Mikułowic, a także stojący obok zmarłej w 1835 r. Kazimiery Waleszyńskiej, również związanej z Mikułowicami. W grobie spoczywa również Pius Michalczewski, zmarły 18 V 1835 r. w wieku 66 lat. W tym samym zgrupowaniu (w centralnej części cmentarza) najstarszych pomników zwraca uwagę mogiła rodziny Czarneckich dziedziców także Mikułowic, ale zmarłych pod koniec XIX w. : Julii z Waleszyńskiej Czarneckiej zmarłej w wieku 54 lat 26 IV 1895 r. i jej męża Mieczysława herbu Łodzią Czarneckiego zmarłego w wieku 67 lat w 1902 r.


Do ciekawszych nagrobków na tym cmentarzu należy pomnik ks. Melchiora Bulińskiego (usytuowany w kwartale położonym na prawo od głównej bramy wejściowej).
Wspomnieć należy o grobach osiadłych tu od pokoleń i mocno rozgałęzionych rodów chłopskich: Sałatów, Sadajów, Dudów, Otrębów, Leśniaków, Opałków, Popków.
Cmentarz w Wojciechowicach ze względu na to, że jest swoistą kamienną księgą pamięci o ludziach, którzy żyli na terenie parafii Wojciechowice i równocześnie naturalnym muzeum sztuki kamieniarskiej dwóch minionych wieków, powinien być chroniony. Niestety czas robi swoje (a czasami przez nieświadomość ludzie) i stare nagrobki ulegają zniszczeniu. Kurczy się w ten sposób zabytkowa substancja tej wiejskiej nekropolii.

 


Źródło: Józef Myjak, "Tam gdzie Świt cywilizacji rolniczej" . Monografia krajoznawcza gminy Wojciechowice, PAIR Sandomierz 2006