CMENTARZ PARAFIALNY

Około 0, 5 km od kościoła zlokalizowany jest nowy cmentarz parafialny. Trzeci w dziejach tej wsi. Pierwszy (zapewne założony jeszcze w XIII w.) otaczał stary, drewniany, również pierwszy w tej miejscowości kościół, który stał w okolicy zachowanej do dziś przydrożnej figury świętej Barbary, patronki dobrej śmierci. IMG_5707.jpgDrugi cmentarz również otaczał teren wokół obecnie istniejącego, murowanego kościoła. Natomiast trzeci z kolei cmentarz w Bidzinach powstał na początku XIX w. i został -zgodnie z ówczesnymi wymaganiami sanitarnymi zlokalizowany za zwartą zabudową wsi. Jest to oddzielone kamiennym murem od pozostałego terenu sakralne terytorium kształtu trapezowatego o powierzchni 1, 5 ha. Z drogi Bidziny - Sobótka na cmentarz przechodzi się przez główną bramę (z I poł. XIX w.) wzniesioną z ciosów kamienia janikowskiego. Mur zbudowany jest również z tego samego materiału. Przez środek cmentarza wiedzie główna aleja, od której odchodzą boczne.

W krajobrazie cmentarnym nadal plastycznie dominuję stare, kamienne pomniki nagrobne, choć nowszych grobów betonowych z każdym rokiem przybywa. We współczesnych nagrobkach występują jedynie formy architektoniczne, dlatego więc dawne figuratywne realizacje - choć jest ich mniej - wciąż nadają zabytkowy charakter tej nekropolii.
Najstarszy kwartał cmentarny znajduje się opodal bramy, przy głównej alei. Tam zlokalizowane są najstarsze, klasycystyczne nagrobki, miejscowych proboszczów oraz ziemian (m. in. ks. Józefa Dutkowskiego, ks. Karola Okomskiego, Michała Orłowskiego. Sporo pochówków utrwalają kamienne pomniki czołowych rodzi szlacheckich w tej parafii ongiś mieszkających: Jasieńskich, Rusockich, Bielińskich, Hemplów z Janowie. Z reguły wykonane z piaskowca w warsztatach miejskich poza regionem. Najwięcej na bidzińskim cmentarzu jest jednak nagrobków kamiennych z II poł. XIX w. i z pierwszych dziesiątków XX w., wykonanych w miękkim kamieniu (wapieniu janikowskim) w warsztatach Roleckich, Dąbrowskich w Janikowie, a także w lokalnych warsztatach ludowych kamieniarzach (opatrzone sygnaturami są tylko prace Powidłowskiego i Roleckiego). Spotkać tu można figury Matki Boskiej w różnych wariantach ikonograficznych, Jezusa Chrystusa - w kilku układach kompozycyjnych, a także formy niefiguratywne. Najczęściej są to ścięte drzewa - popularny motyw symbolizujący przerwane życie.
Na cmentarzu bidzińskim zachowała się jedna pojedyncza mogiła utrwalająca masowy pochówek żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. Położona jest po lewej stronie głównej alei (ok. 30 m). Pokryty płytą lastrykową o wymiarach 2x3 m. Na niej krzyż metalowy z tabliczką o treści: Zbiorowa mogiła żołnierzy poległych w I wojnie światowej. Początkowo na cmentarzu - jak pisze Marek Lis w książce ?By nie zatarł ich czas" -istniało tu pięć mogił pojedynczych, żołnierzy różnych armii, poległych w tej okolicy w czerwcu 1915 r. Około 1935 r. do Bidzin przeniesiono szczątki 519 poległych z cmentarza w Glinianach. Wykonano wtedy trzy zbiorowe mogiły -osobne dla każdej z walczących stron oraz kilka indywidualnych. Kwatera wojskowa na cmentarzu w Bidzinach w okresie międzywojennym miała wymiary 76 x 24, 5 m.
M. Lis wspomina również o mogiłach w parku podworskim, w których pochowano kilku żołnierzy I Brygady Legionów, którzy polegli w czerwcu 1915 r. podczas walk w tej okolicy. W okresie międzywojennym żołnierzy ekshumowano.
Na bidzińskim cmentarzu znajduje się też mogiła trzech żołnierzy Wojska Polskiego poległych w Wyszmontowie we wrześniu 1939 r. (Jana Chmielowca, Alfreda Buntscha i trzeciego o nieustalonym nazwisku).

Na tym cmentarzu Niemcy grzebali tu (w kwaterze tuż za główną bramą wejściową) swoich żołnierzy, poległych i zmarłych w czasie walk z wojskami radzieckimi w II połowie 1944 r.