HISTORIA

Według Henryka Sadaja Mikulowice wyodrębniły się w XVI w. z części wsi Wojciechowice Wielkie, którą posiadali m.in. trzej bracia: Kacper, Krzysztof i Wojciech Mikułowscy. Oni to z biegiem czasu zaczęli swoją część nazywać Mikułowicami. Przy rozgraniczeniu terenu wsi kościół i cmentarz zaliczone zostały do Mikułowic i tak czasem w źródłach się trafia.
W 1578 r. wieś miała dość skomplikowaną strukturę własnościową. Jej duża część złożona z trzech i pół łana należała do Stanisława Białaczowskiego
Najwięcej nazwisk właścicieli Mikułowic znamy z XIX wieku. W pierwszych dziesiątkach XIX w. Mikułowice należały do Michalczewskich, a następnie dostały się w ręce Waleszyńskich.
W 1852 r. właścicielem wsi był Julian Waleszyński. Po nim dziedziczyła dobra Mikułowice córka Julia, która wyszła za mąż za Mieczysława Czarneckiego W rękach tej rodziny resztki majątku przetrwały do 1969 r. Jednak już w 1936 r. - jak utrzymuje pełnomocnik spadkobierców Mariusz Małkiewicz - Czarnecki rozpisał dobra mikułowickie (304 ha) na sześcioro swoich dzieci. Każda część miała około 50 ha. Fizyczny podział majątku nastąpił dopiero po kilku latach, w czasach okupacji niemieckiej. Większość ziemi spadkobiercy sprzedali za długi. Pozostała tylko resztówka (48 ha 48 arów) z dworem i parkiem, tzw. Mikułowice A. Ten fragment folwarku mikułowickiego zajmowała Zofia Miśkiewicz z domu Czarnecka. Po II wojnie światowej wdowa nie była w stanie sama gospodarować w nowej sytuacji społeczno - gospodarczej, więc wydzierżawiła ziemię miejscowym chłopom i Stacji Hodowli Roślin w Jasicach. Właścicielka mieszkała w podupadającym dworze jeszcze przez 24 lata. W czerwcu 1969 r. wyjechała do syna mieszkającego w Zielonej Górze, gdzie zmarła w latach 90. ubiegłego wieku. Po jej wyjeździe ziemia nieprawnie została przejęta na rzecz skarbu państwa, a dwór całkowicie zniszczony i nadpalony zniknął z powierzchni parku. Obecnie ziemia podworska jest we władaniu Agencji Nieruchomości Rolnej, a dzierżawcą prywatny użytkownik, producent rolny Wojciech Głąb.
Po byłych właścicielach dużego majątku ziemskiego zachował się podworski park, założony w końcu XVIII w. z czytelnym jeszcze układem i okazami zabytkowych już drzew (m. in. na uwagę zasługuje wiąz platanopodobny), kilka kamiennych figur oraz zabytkowe budownictwo. Kamienne lwy strzegące ongiś wejścia do dworu przeniesione zostały do Częstocic, gdzie zdobią fronton siedziby Muzeum Historyczno - Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim. Zabytkowy charakter mają też niektóre obiekty gospodarcze dworu, a także dawny układ wioskowej zabudowy. Spotkać tu można wiele przykładów budownictwa mieszkalnego i gospodarskiego z okresu międzywojennego. Budynki mieszkalne budowano zazwyczaj z drewna, natomiast inwentarskie z kamienia. Dominują obiekty z miękkiego wapienia janikowskiego. Spotyka się też budynki gospodarcze mieszane: konstrukcja wykonana jest z ciosów kamiennych, a ściany wypełnione są deskami. Najstarszymi obiektami zabytkowymi są: włościańska zagroda Sałatów oraz Kamińskich. W tej ostatniej urodził się przyszły komendant Batalionów Chłopskich generał Franciszek Kamiński.
Na koniec 2004 r. Mikulowice zajmowały 423 ha (4,9 % powierzchni gminy) i zamieszkiwało 168 osób.

Źródło: Józef Myjak, "Tam gdzie Świt cywilizacji rolniczej" . Monografia krajoznawcza gminy Wojciechowice, PAIR Sandomierz 2006